Τα βήματα της πεζοπορίας μας την Κυριακή 2 Απριλίου, θα συναντηθούν με τις ιστορικές μνήμες αυτού του τόπου που μαρτύρησε από τους φασίστες κατακτητές. Θα συναντηθούμε στις 11 πμ στη πλατεία των Βολιμών (στην εκκλησία της Αγ. Παρασκευής (συνημμένα υπάρχει φωτογραφία και χάρτης του σημείου συνάντησης και τον τρόπο μετάβασης σε αυτό).
Ο κυκλικός μας περίπατος θα μας μείνει αξέχαστος όχι μόνο από όσα θα δούμε στο χωριό των Βολιμών και στα περίχωρα, όχι μόνο από όσα θα απολαύσουμε τριγυρίζοντας σε μονοπάτια της φύσης αλλά και από όσα θα νοιώσουμε εισχωρώντας σε ένα μακρύ τούνελ που κατασκευάστηκε στη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής.
Πριν ξεκινήσουμε το περίπατο μας, θα υπάρχουν ηλικιωμένοι κάτοικοι των Βολιμών που στη διάρκεια της κατοχής (1941-1944) ήταν μικρά παιδιά και οι οποίοι θα μας αφηγηθούν τις μνήμες τους από τα Γερμανικά φασιστικά στρατεύματα κατοχής.
Είναι αρχές Μαΐου του 1941 όταν οι φασίστες κατακτητές πατούν το πόδι τους στη Ζάκυνθο. Μια ομάδα από 15 Ιταλούς στρατιώτες πηγαίνουν στις Βολίμες και αντικαθιστούν την χωροφυλακή. Αρχικά εγκαθίσταται σε σπίτια στις Μέσω Βολίμες και στην συνέχεια στο κτίριο του δημοτικού σχολείου το οποίο βρισκόταν στο σημείο που σήμερα βρίσκεται το υδραγωγείο των Βολιμών πάνω από το γήπεδο. Οι Ιταλοί απαγορεύουν την νυχτερινή κυκλοφορία, κατάσχουν τα κυνηγετικά όπλα, μπαίνουν στα σπίτια και αρπάζουν το στάρι και το λάδι. Ταυτόχρονα επιβάλλουν παρακράτηση στα αλεστικά των ανεμόμυλων και σταδιακά, για προσωπική τους χρήση, αποδεκατίζουν τα κοπάδια των βοοειδών που είχαν οι Βολιμιάτες κάτοικοι. Τα βοοειδή εκτός από το γάλα και το κρέας που παρείχαν στους ιδιοκτήτες τους ήταν απαραίτητα για το όργωμα των χωραφιών και έτσι δημιουργείται πρόβλημα στη γεωργική παραγωγή. Οι Βολιμιάτες για να επιβιώσουν κρύβουν ότι μπορούν από τα υπάρχοντα τους, σφάζουν στα κρυφά τα λιγοστά ζώα τους, δεν αλέθουν το στάρι στους μύλους αλλά το κοπανίζουν ή το βράζουν για να το φάνε. Όσο περνάει ο καιρός οι Ιταλοί λαμβάνοντας πληροφορίες από τους ντόπιους συνεργάτες τους, ερευνούν τα σπίτια για κρυμμένα όπλα ή τρόφιμα και όσοι έχουν παραβεί τις εντολές τιμωρούνται με μερικές μέρες κράτηση και ξύλο στο υπόγειο του σχολείου.
Ξεκινώντας το περίπατο θα διασχίσουμε το «νεκροκάντουνο», όπως το ονομάζουν στις Βολίμες, ένα μικρό δρομάκι από όπου περνούσε η πομπή με το φέρετρο των νεκρών για να οδηγηθεί στο νεκροταφείο που βρίσκεται έξω από το χωριό. Βγαίνοντας έξω από το χωριό, θα συναντήσουμε, θα φωτογραφήσουμε και θα θαυμάσουμε τα πέτρινα πηγάδια της περιοχής όπου οι κάτοικοι αντλούσαν το νερό που χρειαζόντουσαν για τις καθημερινές τους ανάγκες.
Στη συνέχεια θα κατηφορίσουμε το δρόμο που οδηγεί στο κόλπο του Σέληνα και συγκεκριμένα προς την επονομαζόμενη περιοχή «του «Καρρά τα καλύβια». Σε αυτή τη περιοχή βρίσκονται οι γερμανικές οχυρώσεις και συγκεκριμένα στη θέση που ονομάζεται «Πλυστηριά».
Οι Γερμανοί φασίστες ήρθαν στην Ζάκυνθο μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας, στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1943. Στις Βολίμες έφτασαν 30 Γερμανοί οι οποίοι εγκαταστάθηκαν όπως και οι Ιταλοί στο σχολείο. Αμέσως με την άφιξη τους, επιτάσσουν Βολιμιάτες και τους βάζουν με καταναγκασμό, να κατασκευάσουν δρόμο από το χωριό προς την θέση Πλυστηριά. Μέχρι το καλοκαίρι του 1944 οι Γερμανοί βοηθούμενοι από την καταναγκαστική εργασία των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής πέρα από το δρόμο προς τη θέση «Πλυστηριά», κατασκευάζουν στη περιοχή δύο φυλάκια, ένα παρατηρητήριο, μία ημιυπόγεια αποθήκη πυρομαχικών ενώ ταυτόχρονα τοποθετούν τρία μεγάλα περιστρεφόμενα κανόνια σε απόσταση 30 μέτρων μεταξύ τους. Το μεγαλύτερο όμως κοπιαστικό έργο που έβαλαν τους Βολιμιάτες να κάνουν ήταν υπόγεια τούνελ που συνέδεαν μεταξύ τους τις παραπάνω κατασκευές. Υποχωρώντας το 1944 η ναζιστική Γερμανία σε όλα τα μέτωπα του πολέμου, αρχές Σεπτεμβρίου δίνεται διαταγή αποχώρησης στους Γερμανούς στρατιώτες από τη Ζάκυνθο. Έτσι στις 10 Σεπτεμβρίου οι Γερμανοί αποχωρούν από τις Βολίμες αλλά πριν φύγουν, ανατινάζουν αρχικά τα πολυβολεία και τα τούνελ στην θέση πλυστηριά και αργότερα το μεσημέρι της ίδιας ημέρας ανατινάζουν το σχολείο, καταστρέφοντας το ολοκληρωτικά, δείχνοντας έτσι το αποτρόπαιο πρόσωπο του φασισμού που σκόρπισε τον όλεθρο και την καταστροφή στην ανθρωπότητα.
Η παρέα μας θα έχει την ευκαιρία να περιηγηθεί μέσα στα υπόγεια τούνελ που έχουν απομείνει καθώς και σε ένα από τα πολυβολεία που είχαν τοποθετήσει κανόνια για να ελέγχουν τη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Ζακύνθου και Κεφαλονιάς. Εδώ θα πρέπει να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στο Σπύρο Πλαρινό για την μεγάλη του βοήθεια αφού καθάρισε όλο το τούνελ (είχε μείνει από τη κατοχή χωρίς να καθαριστεί έχοντας μέσα σκελετούς ζώων κλπ), έκανε επιτυχημένες δοκιμές με τη φωταγώγηση του και γενικότερα επιμελήθηκε για την περιήγηση μας στα τούνελ. Επειδή ο Σπύρος εργάζεται στη πυροσβεστική, έχουν ληφθεί όλες οι απαραίτητες προφυλάξεις της ασφαλούς μετάβασης μας. Αν όμως κάποιος ή κάποια είναι κλειστοφοβικός/ή, έχει ιδιαίτερη αλλεργία σε υπόγειες και υγρές διαβάσεις ή γενικά νομίζει ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα στην υγεία του, είναι καλύτερα να μη διασχίσει το τούνελ. Η ευθύνη όπως εξάλλου σε όλες τις διαδρομές, είναι προσωπική υπόθεση του καθενός και της καθεμιάς.
Στη συνέχεια θα διασχίσουμε ένα μοναδικής ομορφιάς πευκοδάσος στο οποίο τα αρώματα της άνοιξης, τα κελαϊδίσματα των πουλιών, οι πράσινες φιγούρες των δέντρων θα μας γεμίσουν την ημέρα μας. Στη διάρκεια της διάσχισης του πευκοδάσους όταν φτάσουμε στην περιοχή με την ονομασία «Απόγκρεμο» από όπου θα έχουμε μία πανοραμική άποψη των οικισμών των Βολιμών, θα πούμε λίγα λόγια για την ιστορία των κατοίκων στη περίοδο της κατοχής όπου πολλοί ηλικιωμένοι πέθαιναν από την πείνα ενώ τα παιδιά κυκλοφορούσαν πεινασμένα, σκελετωμένα και ξυπόλυτα στους δρόμους, μιας και το πρόσωπο του φασισμού ήταν και πάντοτε παραμένει, απάνθρωπο, αποκρουστικό και αηδιαστικό.
Τέλος θα επιστρέψουμε στις Βολίμες στο σημείο της αρχικής συνάντησής μας και τη συνέχεια θα τη καθορίσουμε εκείνη τη στιγμή ….
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα :
• Τον κ. Σπύρο Πλαρινό για την βοήθεια, την εργασία του και την προσφορά του στο να δημιουργηθεί αυτός ο περίπατος. Επίσης τον ευχαριστούμε για την ξενάγηση που θα πραγματοποιηθεί.
• Τους ηλικιωμένους Βολιμιάτες που θα έρθουν να μας μεταφέρουν τα βιώματα τους.
• Τον κ. Γιώργο Χρήστου για την προσφορά του να μας δανείσει γεννήτρια για τη φωταγώγηση των τούνελ.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ
Ο κυκλικός μας περίπατος είναι περίπου 5 χιλιόμετρα και είναι εύκολος. Η μισή διαδρομή είναι ανηφορική και η υψομετρική διαφορά που θα έχουμε από το σημείο συνάντησης μας μέχρι το μεγαλύτερο σημείο της διαδρομής μας είναι 150 μέτρα περίπου.
ΠΩΣ ΘΑ ΕΡΘΕΤΕ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ
Όποιος ή όποια θέλει να πάμε όλοι μαζί από τη πόλη, δίνουμε ραντεβού στις 9.50 το πρωί στη καμάρα του Αγ. Λαζάρου και συγκεκριμένα απέναντι από το JAMBO (Τζάμπο). Αν κάποιοι δεν θέλουν να πάρουν το αυτοκίνητο τους μαζί, μπορούν να το σταθμεύσουν εκεί και να πάνε με άλλα αυτοκίνητα που θα έχουν κενές θέσεις.
Όποιος ή όποια θέλει να έρθει μόνος του, να ακολουθήσει τη παρακάτω πορεία :
• Ξεκινώντας από την πόλη της Ζακύνθου παίρνουμε την Αγίου Λαζάρου και μετά το φανάρι της Λούμπας προχωράμε ευθεία και κινούμαστε επί της επαρχιακής οδού Ζακύνθου-Βολιμών. Στη διαδρομή μας θα συναντήσουμε διαδοχικά τα εξής χωριά: Γαϊτάνι, Σαρακηνάδο, Αγ. Κήρυκας, Άγιος Δημήτριος, Σκουλικάδο, Πηγαδάκια, Καταστάρι.
• Μετά από 3 χιλιόμετρα φεύγοντας από το Καταστάρι, συναντάμε μια διασταύρωση και εμείς κινούμαστε αριστερά προς Βολίμες (ΔΕΝ κινούμαστε στο δρόμο δεξιά προς Μακρύ Γιαλό, Ξύγκια και Λιμάνι του Αγίου Νικολάου)
• Σε 700 μέτρα περίπου υπάρχει νέα διασταύρωση εμείς κινούμαστε δεξιά προς Βολίμες (ΔΕΝ κινούμαστε στο δρόμο αριστερά που οδηγεί στις Μαριές)
• Προχωράμε όλο ευθεία και ΔΕΝ στρίβουμε στη διασταύρωση προς Ορθονιές και στη διασταύρωση προς Αναφωνήτρια.
• Μετά από 3 χιλιόμετρα φτάνουμε στο Αρετάκειο δημοτικό σχολείο, προχωράμε ευθεία προς Βολίμες και μετά από 1,5 χιλιόμετρα συναντάμε μία διασταύρωση, στην οποία στρίβουμε δεξιά ενώ ήδη βλέπουμε τα πρώτα σπίτια των Βολιμών.
• Προχωράμε για 800 μέτρα περίπου όπου συναντάμε το Γυμνάσιο των Βολιμών και στρίβουμε Αριστερά προς Μέσω Βολίμες.
• Διασχίζουμε τον κεντρικό δρόμο του χωριού και μετά από 400 περίπου μέτρα συναντάμε την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής όπου είναι το σημείο συνάντησης μας.
Συνολική απόσταση από τη πόλη είναι 30 χιλιόμετρα ενώ πληροφοριακά πίσω από την εκκλησία υπάρχει πλατεία-χώρος για να σταθμεύσουμε τα αυτοκίνητα
ΥΓ : 1) Όλα τα παραπάνω είναι δωρεάν και το μόνο που χρειάζεται να έχετε, είναι η καλή σας διάθεση.
2) Όποιοι είσαστε κάτοικοι της Ζακύνθου, αν θέλετε, μπορείτε να γίνετε μέλη της ομάδας «Με ΠΑΡΕΑ χρωματίζουμε τη ζωή» και να συνεισφέρετε με τις ιδέες σας, τις προτάσεις σας και την εθελοντική σας διάθεση για την οργάνωση των περιπάτων…
3) Όποιος ή όποια θέλει να έρθει και δεν έχει μεταφορικό μέσο, να στείλει μήνυμα για να συνεννοηθούμε ώστε να έρθει με μεταφορικό μέσο άλλου φίλου.
4) Εννοείτε ότι ο καθένας και η καθεμία έχει την απόλυτη ευθύνη των πράξεων του κατά τη διάρκεια του περιπάτου.
