Η Οδύσσεια των πεζοποριών μας, θα συνεχιστεί αυτή τη Κυριακή 30 Απριλίου, στα χνάρια των αρχαιολογικών μυκηναϊκών ευρημάτων στο Καμπί. Η συνάντηση μας θα γίνει στις 11 πμ στη πλατεία του χωριού στο Καμπί (συνημμένα υπάρχει φωτογραφία και χάρτης του σημείου συνάντησης καθώς και τον τρόπο μετάβασης σε αυτό).
Ο κυκλικός μας περίπατος θα μας ενθουσιάσει όχι μόνο για όσα θα μάθουμε για το μοναδικό εντοπισμένο, μέχρι σήμερα, οργανωμένο μυκηναϊκό νεκροταφείο που το καθιστά μοναδικό, επειδή τεκμηριώνει την ύπαρξη μιας μυκηναϊκής θέσης από την οποία αντλούμε πολλά στοιχεία για την τοπογραφία του νησιού, την οργάνωση και τη χρήση του χώρου αλλά και για όσα θα απολαύσουμε από τη φύση του ορεινού χωριού και τα λαογραφικά εκθέματα του.
Πριν ξεκινήσουμε το περίπατο μας από τη πλατεία του χωριού, θα μας περιμένουν άνθρωποι από το χωριό οι οποίοι θα μας αφηγηθούν ιστορικά και λαογραφικά στοιχεία από τις παραδόσεις του χωριού.
Το Καμπί είναι ένα μικρό χωριό με λιγοστούς κατοίκους το χειμώνα που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του νησιού της Ζακύνθου, περιτριγυρισμένο από ελιές και αμπέλια το οποίο προσφέρει μοναδική θέα καθώς βρίσκεται κυριολεκτικά στην άκρη του γκρεμού αντικρίζοντας τον όρμο της Σχίζας.
Ξεκινώντας το περίπατο θα διασχίσουμε τα στενά δρομάκια του χωριού κάνοντας βόλτα ανάμεσα στα πέτρινα κτίσματα και θα κατευθυνθούμε στη προάστια φύση του χωριού. Η φύση του χωριού αποτελείται από ένα ιδιόμορφο τοπίο φυσικής αρχιτεκτονικής αφού ενώ βρίσκεται σε ορεινό όγκο, έχει ένα φυσικό κάμπο με ελιές και αμπέλια. Ορισμένοι μάλιστα διατείνονται ότι η ονομασία του χωριού εξήχθη από το διαμορφούμενο φυσικό κάμπο. Προχωρώντας στα φυσικά μονοπάτια, θα βρεθούμε στη περιοχή των Πηγαδιών όπου οι κάτοικοι συνέλεγαν το νερό για τις καθημερινές τους ανάγκες και τα οποία χρησιμοποιούσαν μέχρι πρόσφατα αφού υπήρχε (και συνεχίζει να υπάρχει μέχρι σήμερα) πρόβλημα υδροδότησης στις ορεινές περιοχές της Ζακύνθου. Εδώ θα κάνουμε μια στάση όπου κάτοικος του χωριού θα ζωντανέψει μνήμες σχετικά με ιστορίες που σχετίζονται με τη περιοχή των πηγαδιών.
Συνεχίζοντας και αφού περάσουμε υπέροχες πράσινες αλλά και βραχώδεις πτυχές του χωριού, θα βρεθούμε στην ανατολική πλευρά του λόφου Σούργια ή Βίγλα όπου σε εργασίες διάνοιξης δρόμου προς τη κορυφή του λόφου, εντοπίστηκαν ευρήματα από το μοναδικό μυκηναϊκό νεκροταφείο του νησιού.
Εδώ θα έχουμε μια αναλυτική και ενδελεχή ξενάγηση από την Προϊσταμένη της εφορείας Αρχαιοτήτων Ζακύνθου κ. Χριστίνα Μερκούρη.
Στο μυκηναϊκό νεκροταφείο υπάρχουν τάφοι που είναι λαξευμένοι σε φυσικό ασβεστολιθικό πέτρωμα. Είναι λακκοειδείς τετράπλευροι, καλυμμένοι με πλάκες, με διαστάσεις μήκους 1-1,93 μ., πλάτους 0,33-0,80μ. και βάθους 0,33-1,65 μ. Οι πλευρές τους είναι ευθείες και οι γωνίες ορθές ή ελαφρά αποστρογγυλεμένες, ο πυθμένας τους σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις οριζόντιος και επίπεδος. Οι δύο ή περισσότερες λίθινες πλάκες που κάλυπταν την ταφή στηρίζονταν ενίοτε για την καλύτερη εφαρμογή τους σε εγκοπή (πατούρα) που είχε λαξευθεί στο χείλος των τάφων. Οι λακκοειδείς τάφοι είναι ο πρώτος χρονολογικά τύπος μυκηναϊκού τάφου που εμφανίζεται κατά την Πρώιμη Μυκηναϊκή περίοδο (1600-1500 π.Χ.). Το μακρόστενο, κάθετο στο έδαφος όρυγμα καλυπτόταν μετά την ταφή με ακατέργαστες λίθινες πλάκες, σε ύψος περίπου ενός μέτρου από τον πυθμένα. Ο χώρος επάνω από τις καλυπτήριες πλάκες έως την επιφάνεια του εδάφους γεμιζόταν με χώμα και στην κορυφή του χωμάτινου σωρού τοποθετούνταν μια λίθινη επιτύμβια στήλη, το σήμα. Οι νεκροί των λακκοειδών τάφων ήταν τοποθετημένοι συνήθως σε ύπτια στάση με ελαφρά λυγισμένα τα πόδια και στις περιπτώσεις τάφων μικρών διαστάσεων ενταφιάζονταν με συνεσταλμένα τα άκρα.
Σε αντίθεση με την πλειονότητα των μυκηναϊκών νεκροταφείων στα οποία οι λακκοειδείς αποτελούν ισχνή μειοψηφία μεταξύ των πολυπληθέστερων θαλαμοειδών τάφων, στο μικρό νεκροταφείο στο Καμπί οι τάφοι ανήκουν εξολοκλήρου στον τύπο του λακκοειδούς, ο οποίος αποτελεί στοιχείο επαρχιωτισμού και απαντά κυρίως στις παρυφές του μυκηναϊκού κόσμου. Ένα άλλο ιδιαίτερο γνώρισμα των τάφων στο Καμπί είναι ότι περιείχαν πολλαπλές ταφές εν αντιθέσει προς τους λακκοειδείς άλλων περιοχών, που δέχονταν έναν ή δύο νεκρούς. Προφανώς οι τάφοι στο Καμπί χρησιμοποιήθηκαν ως οικογενειακοί και τούτο θα πρέπει να αποδοθεί στη δυσκολία λάξευσης του σκληρού ασβεστολίθου της περιοχής και στην πενία των κατοίκων του απομονωμένου ορεινού μικρού συνοικισμού. Τα μυκηναϊκά νεκροταφεία βρίσκονταν σε μικρή απόσταση από τους οικισμούς, αλλά μέχρι σήμερα στο Καμπί δεν έχει εντοπισθεί ο οικισμός στον οποίο ανήκαν οι τάφοι. Το νεκροταφείο χρονολογείται μεταξύ 1400-1190 π.Χ. Το 2012, η πρώην 35η Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Κεφαλονιάς, για λόγους προστασίας των ταφικών μνημείων, προχώρησε στην κήρυξη και οριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου του νεκροταφείου μυκηναϊκών χρόνων στο Καμπί ενώ στις 6 Ιουνίου 2015 ο αρχαιολογικός χώρος άνοιξε επίσημα για πρώτη φορά στο κοινό κατά τον εορτασμό της δράσης «Πράσινες Πολιτιστικές Διαδρομές» του Υπουργείου Πολιτισμού.
Μετά από την ξενάγηση της κ. Μερκούρη, θα μας μεταδώσει ο κ. Νίκος Παπαδάτος ο οποίος εργαζόταν στο Βυζαντινό Μουσείο, την εμπειρία του από την αυτοψία που έκανε το 1971 στο μυκηναϊκό νεκροταφείο και τις κατοπινές του ενέργειες για τη διάσωση των αρχαιολογικών ευρημάτων.
Θα συνεχίσουμε τη πεζοπορία μας ύστερα από τις πληροφορίες και γνώσεις που θα έχουμε συλλέξει, κατηφορίζοντας προς τον οικισμό του χωριού. Θα φτάσουμε σε ένα σημείο όπου θα κάνουμε μια μικρή στάση και θα απολαύσουμε μια μοναδική θέα στο πέλαγος από ύψος 300 περίπου μέτρων. Προχωρώντας θα κάνουμε μια μικρή παράκαμψη όπου θα βρεθούμε σε δύο μικρούς λινοβροχιούς.
Λινοβροχιός είναι ένα λάκκος σκαμμένος στο βράχο ο οποίος ήταν γεμάτος με νερό και οι κάτοικοι τον χρησιμοποιούσαν για την επεξεργασία του λιναριού. Το λινάρι είναι ένα από τα αρχαιότερα φυτά που καλλιέργησε ο άνθρωπος με σκοπό την κατασκευή νημάτων για την παραγωγή υφασμάτων. Στα χωράφια της περιοχής έσπερναν και καλλιεργούσαν το φυτό λινάρι και στην συνέχεια το επεξεργάζονταν χειρωνακτικά με την μέθοδο και τα ξύλινα εργαλεία που χρησιμοποιούνταν στη Ζάκυνθο από την εποχή της Ενετοκρατίας έως και την δεκαετία του 1950 προκειμένου να ληφθούν οι ίνες του λινού, οι οποίες γνέθονταν και υφαίνονταν σε αργαλειούς. Από το χειροποίητο λινό ύφασμα της περιοχής κατασκευάζονταν μικρά χαλιά, τραπεζομάντηλα, πετσέτες φαγητού, κουρτίνες, πανό για παράθυρα, τσάντες, κουτιά φύλαξης και μεταφοράς, καθώς και άλλα μικροαντικείμενα.
Μετά θα επιστρέψουμε στο αρχικό σημείο που ξεκινήσαμε και όποιοι επιθυμούν και έχουν χρόνο, θα πάμε να φάμε σε τοπικό εστιατόριο.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα :
• Την κ. Μερκούρη για την άμεση προθυμία της να μας ξεναγήσει στα αρχαιολογικά ευρήματα στο Καμπί.
• Τον κ. Νίκο Παπαδάτο για την απλόχερη διάθεση του να μας μεταφέρει τα βιώματα από την ανακάλυψη του αρχαιολογικού χώρου στο Καμπί
• Όλους τους κατοίκους του χωριού για τις υποδείξεις τους και την ευγενική συνεισφορά τους στη διεξαγωγή αυτού του περιπάτου.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ
Ο κυκλικός μας περίπατος είναι περίπου 3,5 χιλιόμετρα και είναι πολύ εύκολος.
ΠΩΣ ΘΑ ΕΡΘΕΤΕ ΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ
Όποιος ή όποια θέλει να πάμε όλοι μαζί από τη πόλη, δίνουμε ραντεβού στις 9.50 το πρωί στη καμάρα του Αγ. Λαζάρου και συγκεκριμένα απέναντι από το JAMBO (Τζάμπο). Αν κάποιοι δεν θέλουν να πάρουν το αυτοκίνητο τους μαζί, μπορούν να το σταθμεύσουν εκεί και να πάνε με άλλα αυτοκίνητα που θα έχουν κενές θέσεις.
Όποιος ή όποια θέλει να έρθει μόνος του, να ακολουθήσει τη παρακάτω πορεία :
• Ξεκινώντας από την πόλη της Ζακύνθου παίρνουμε την Αγίου Λαζάρου και μετά το φανάρι της Λούμπας προχωράμε ευθεία και κινούμαστε επί της επαρχιακής οδού Ζακύνθου-Βολιμών. Στη διαδρομή μας θα συναντήσουμε το Γαϊτάνι
• Μετά από 2 χιλιόμετρα συναντάμε μια διασταύρωση με φανάρια (στη μάντρα του Ραψομανίκη και απέναντι που βρίσκεται η αντιπροσωπεία της Πεζώ) και εμείς κινούμαστε αριστερά προς Μαχαιράδο
• Κατευθυνόμαστε προς Μαχαιράδο και μετά το τέλος του χωριού στρίβουμε δεξιά προς Κοιλιωμένο. Αφού προσπεράσουμε το μοναστήρι της Ελευθερώτριας θα βρεθούμε μετά από 6 χιλιόμετρα περίπου στο χωριό Κιλιωμένο
• Προχωράμε όλο ευθεία προς Άγιο Λέοντα και θα συναντήσουμε το χωριό Άγιος Λέοντας μετά από 7 χιλιόμετρα περίπου.
• Προχωράμε όλο ευθεία διασχίζοντας το χωριό Άγιος Λέων και μετά από 5 χιλιόμετρα υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ότι η κατεύθυνση προς το χωριό Καμπί είναι προς αριστερά.
• Στρίβουμε αριστερά στη διασταύρωση που αναγράφει προς Καμπί και κατευθυνόμαστε ευθεία όπου σε 3 χιλιόμετρα περίπου θα είμαστε στη πλατεία του χωριού και εκεί θα είναι το σημείο συνάντησης μας.
Συνολική απόσταση από τη πόλη είναι 30 χιλιόμετρα περίπου.
ΥΓ : 1) Όλα τα παραπάνω είναι δωρεάν και το μόνο που χρειάζεται να έχετε, είναι η καλή σας διάθεση.
2) Όποιοι είσαστε κάτοικοι της Ζακύνθου, αν θέλετε, μπορείτε να γίνετε μέλη της ομάδας «Με ΠΑΡΕΑ χρωματίζουμε τη ζωή» και να συνεισφέρετε με τις ιδέες σας, τις προτάσεις σας και την εθελοντική σας διάθεση για την οργάνωση των περιπάτων…
3) Όποιος ή όποια θέλει να έρθει και δεν έχει μεταφορικό μέσο, να στείλει μήνυμα για να συνεννοηθούμε ώστε να έρθει με μεταφορικό μέσο άλλου φίλου.
4) Εννοείτε ότι ο καθένας και η καθεμία έχει την απόλυτη ευθύνη των πράξεων του κατά τη διάρκεια του περιπάτου.
